Traffic Rule महाराष्ट्र राज्यात वाहतूक सुरक्षितता आणि नियंत्रण यांना विशेष महत्त्व देण्यात येत आहे. राज्य सरकारने अलीकडेच वाहतूक नियमांमध्ये काही महत्त्वपूर्ण बदल केले असून, विशेषतः दुचाकी चालकांसाठी नवीन नियम लागू केले आहेत. या नियमांचे उल्लंघन केल्यास कठोर दंडात्मक कारवाई करण्यात येणार आहे.
देशभरात दररोज लाखो नागरिक विविध प्रकारची वाहने चालवतात. यामध्ये चारचाकी, दुचाकी आणि अवजड वाहनांचा समावेश आहे. प्रत्येक वाहन चालकाने रस्त्यावरील नियमांचे काटेकोर पालन करणे अपेक्षित आहे. मात्र अनेकदा नियमांकडे दुर्लक्ष केले जाते, ज्यामुळे अपघातांची संख्या वाढते आणि जीवितहानी होण्याची शक्यता वाढते.
फडणवीस सरकारने सुरक्षिततेच्या दृष्टीने वाहतूक नियमांमध्ये महत्त्वपूर्ण बदल केले आहेत. विशेषतः दुचाकी चालकांसाठी हेल्मेटचा वापर अनिवार्य करण्यात आला आहे. या नियमाचे उल्लंघन करणाऱ्यांवर कठोर कारवाई करण्यात येणार आहे. सध्याच्या नियमांनुसार, हेल्मेट न घालता दुचाकी चालविणाऱ्या व्यक्तीवर १००० रुपयांचा दंड आकारला जाईल.
नवीन नियमांमध्ये सर्वात महत्त्वाची बाब म्हणजे पुनरावृत्त उल्लंघनावर कठोर कारवाई करण्याची तरतूद आहे. एखाद्या दुचाकी चालकाने सलग तीन वेळा हेल्मेट न घालता वाहन चालविल्यास त्याचे वाहन चालविण्याचे परवाना (ड्रायव्हिंग लायसन्स) रद्द करण्यात येऊ शकते. ही कारवाई दुचाकी चालकांना नियमांचे पालन करण्यास भाग पाडणारी ठरणार आहे.
वाहतूक विभागाने दंड वसुलीसाठी अत्याधुनिक पद्धतीचा अवलंब केला आहे. ई-चालान मशीनच्या माध्यमातून दंड आकारणी केली जाणार आहे. या मशीन दोन वेगवेगळ्या श्रेणींमध्ये विभागल्या आहेत – एक दुचाकी चालकांसाठी आणि दुसरी पिलियन राइडर (मागे बसणाऱ्या व्यक्ती) साठी. यामुळे नियम मोडणाऱ्यांवर त्वरित कारवाई करणे शक्य होणार आहे.
वाहतूक नियमांमधील हे बदल अत्यंत महत्त्वाचे आहेत कारण ते थेट सुरक्षिततेशी निगडित आहेत. दुचाकी अपघातांमध्ये डोक्याला गंभीर इजा होण्याची शक्यता सर्वाधिक असते. हेल्मेटचा वापर केल्याने अशा इजांपासून बचाव होऊ शकतो. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या अहवालानुसार, दुचाकी अपघातात हेल्मेट वापरल्याने मृत्यूचे प्रमाण ४०% पर्यंत कमी होऊ शकते.
महाराष्ट्रातील वाहतूक पोलिस विभागाने या नियमांची अंमलबजावणी करण्यासाठी विशेष मोहीम सुरू केली आहे. शहरी भागात आणि महामार्गांवर विशेष तपासणी मोहिमा राबविल्या जात आहेत. नियम मोडणाऱ्यांवर कोणतीही दया दाखवली जात नाही. याचा परिणाम म्हणून अनेक दुचाकी चालक आता नियमांचे पालन करताना दिसत आहेत.
नवीन नियमांची अंमलबजावणी करताना वाहतूक पोलिसांनी डिजिटल तंत्रज्ञानाचा वापर केला आहे. सीसीटीव्ही कॅमेरे आणि स्पीड गन यांच्या माध्यमातून नियमभंग करणाऱ्यांवर लक्ष ठेवले जात आहे. यामुळे कोणताही नियमभंग झाल्यास त्वरित कारवाई करणे शक्य होत आहे.
वाहतूक विभागाच्या या कठोर धोरणामागे नागरिकांची सुरक्षितता हा मुख्य हेतू आहे. दुचाकी चालकांनी स्वतःच्या आणि इतरांच्या सुरक्षिततेसाठी नियमांचे पालन करणे अपेक्षित आहे. हेल्मेट वापरणे ही केवळ कायद्याची अट नसून ती स्वतःच्या जीवाची काळजी घेण्याची एक पद्धत आहे.
तज्ज्ञांच्या मते, वाहतूक नियमांमधील हे बदल दीर्घकालीन परिणाम साधणारे ठरतील. यामुळे रस्ता सुरक्षितता वाढेल आणि अपघातांचे प्रमाण कमी होईल. नागरिकांनीही या नियमांकडे सकारात्मक दृष्टिकोनातून पाहणे गरजेचे आहे.
अशा प्रकारे, महाराष्ट्र सरकारने वाहतूक सुरक्षिततेसाठी उचललेले हे पाऊल निश्चितच स्वागतार्ह आहे. नागरिकांनी या नियमांचे स्वयंप्रेरणेने पालन केल्यास अपघातांचे प्रमाण कमी होईल आणि रस्ते अधिक सुरक्षित होतील.
