gift for women महाराष्ट्र राज्यात महायुती सरकार 2.0 ने सत्तेची धुरा हाती घेतल्यानंतर अनेक महत्वपूर्ण निर्णय घेतले जात आहेत. त्यातील सर्वात महत्त्वाचा निर्णय म्हणजे मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजनेसंदर्भात घेतलेला निर्णय. नागपूर येथील हिवाळी अधिवेशनाच्या पहिल्याच दिवशी या योजनेसाठी मोठी आर्थिक तरतूद करण्यात आली आहे.
योजनेची पार्श्वभूमी आणि व्याप्ती जुलै 2024 मध्ये सुरू करण्यात आलेली ही योजना महाराष्ट्रातील महिला सक्षमीकरणाच्या दृष्टीने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल मानली जात आहे. आतापर्यंत या योजनेचा लाभ राज्यातील दोन कोटी चौतीस लाख महिलांना मिळाला आहे. या योजनेमुळे महायुतीच्या तिन्ही पक्षांना विधानसभा निवडणुकीत मोठा राजकीय फायदा झाल्याचे राजकीय विश्लेषकांचे मत आहे.
आर्थिक तरतुदी आणि नवीन घोषणा नव्याने स्थापन झालेल्या मंत्रिमंडळाने विधिमंडळात 35 हजार 688 कोटी रुपयांच्या पुरवणी मागण्या मांडल्या आहेत. त्यापैकी लाडकी बहीण योजनेसाठी 1400 कोटी रुपयांची विशेष तरतूद करण्यात आली आहे. महिला व बाल विकास विभागाच्या आर्थिक नियोजनासाठी 2.155 कोटी रुपयांची अतिरिक्त तरतूद करण्यात आली असून, त्यातून लाडकी बहीण योजनेला प्राधान्य देण्यात आले आहे.
लाभार्थींना मिळणारी रक्कम आणि अपेक्षा जुलै ते नोव्हेंबर 2024 या कालावधीत प्रत्येक पात्र लाभार्थी महिलेला एकूण 7500 रुपये तिच्या बँक खात्यात जमा करण्यात आले. विधानसभा निवडणुकीदरम्यान मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी महत्त्वपूर्ण घोषणा केली होती की, महायुती सरकार पुन्हा सत्तेत आल्यास लाडक्या बहिणींना दरमहा 1500 रुपयांऐवजी 2100 रुपये देण्यात येतील.
सध्याची स्थिती आणि पुढील वाटचाल डिसेंबर 2024 मध्ये अद्याप लाभार्थींना त्यांचा मासिक हप्ता मिळालेला नाही. मात्र नवीन मंत्रिमंडळाची स्थापना आणि विस्तार झाल्यानंतर सरकारचे कामकाज पूर्वपदावर आले आहे. विशेषतः 1400 कोटी रुपयांची केलेली तरतूद लवकरच लाभार्थींच्या खात्यात जमा होण्याची शक्यता आहे.
योजनेचे सामाजिक-आर्थिक महत्त्व मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना ही केवळ आर्थिक मदतीपुरती मर्यादित नाही. या योजनेमागील मुख्य उद्दिष्ट महिलांचे आर्थिक सक्षमीकरण हे आहे. या योजनेमुळे महिलांना स्वतःच्या गरजा भागवण्यासाठी थेट आर्थिक मदत मिळत असून, त्यांच्या आर्थिक स्वातंत्र्याला चालना मिळत आहे.
पुढील आव्हाने आणि अपेक्षा सध्या या योजनेसमोर काही आव्हानेही आहेत. विशेषतः डिसेंबर महिन्यापासून 2100 रुपये मिळतील की 1500 रुपये याबाबत अद्याप स्पष्टता नाही. त्यामुळे लाभार्थी महिलांमध्ये संभ्रमाचे वातावरण आहे. या मुद्द्यावर सरकारने लवकरात लवकर स्पष्टता आणणे आवश्यक आहे.
योजनेची यशस्विता आणि भविष्य मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजनेने आतापर्यंत चांगली प्रगती केली आहे. दोन कोटींहून अधिक महिलांपर्यंत पोहोचणे हे या योजनेचे यश दर्शवते. मात्र योजनेची अंमलबजावणी अधिक प्रभावी करण्यासाठी नियमित निधी वितरण आणि पारदर्शक व्यवस्थापन महत्त्वाचे ठरणार आहे.
महाराष्ट्र सरकारची मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना ही महिला सक्षमीकरणाच्या दिशेने टाकलेले एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. नव्याने केलेली 1400 कोटी रुपयांची तरतूद या योजनेला अधिक बळकटी देणार आहे. मात्र योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीसाठी नियमित निधी वितरण, पारदर्शक व्यवस्थापन आणि प्रभावी संनियंत्रण यांची गरज आहे.
