rules apply Aadhaar card आधार कार्ड हे भारतीय नागरिकांसाठी एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण ओळखपत्र बनले आहे. सध्याच्या काळात बँकिंग व्यवहार, रेल्वे प्रवास, सरकारी योजनांचा लाभ घेणे यासारख्या अनेक महत्त्वपूर्ण कामांसाठी आधार कार्ड अनिवार्य करण्यात आले आहे. पॅन कार्ड, मतदान ओळखपत्र, वाहन परवाना यांच्याप्रमाणेच आधार कार्ड हे देखील एक वैध ओळखपत्र म्हणून मान्यता पावले आहे.
देशातील जवळपास 90 टक्क्यांपेक्षा अधिक नागरिकांकडे आधार कार्ड उपलब्ध आहे. मात्र या आधार कार्डमधील माहिती वेळोवेळी अद्ययावत करणे आवश्यक असते. विशेषतः लग्नानंतर महिलांना त्यांचे आडनाव बदलण्याची गरज भासते. याशिवाय चुकीची जन्मतारीख किंवा पत्त्यामध्ये बदल करण्याची आवश्यकता निर्माण होते. या सर्व बदलांसाठी योग्य ती कागदपत्रे सादर करणे अनिवार्य आहे.
आधार कार्डमधील बदलांसाठी प्रक्रिया:
आधार कार्डमधील कोणताही बदल करण्यासाठी नागरिकांना जवळच्या आधार केंद्रावर जावे लागते. येथे एक विशेष अर्ज भरावा लागतो ज्यामध्ये आवश्यक ती सर्व माहिती भरणे गरजेचे असते. विवाहित महिलांसाठी आडनाव बदलण्याची प्रक्रिया विशेष महत्त्वाची आहे. यासाठी त्यांना पुढील कागदपत्रे सादर करावी लागतात:
१. विवाह नोंदणी प्रमाणपत्र २. लग्नपत्रिका ३. पतीच्या आधार कार्डची प्रत
सर्व आवश्यक कागदपत्रे सादर केल्यानंतर बायोमेट्रिक पडताळणी केली जाते. या प्रक्रियेनंतर नवीन आधार कार्ड पोस्टाद्वारे नव्या पत्त्यावर पाठवले जाते. अद्ययावत झालेले आधार कार्ड ऑनलाइन पद्धतीने देखील डाउनलोड करता येते.
ऑनलाइन आधार कार्ड डाउनलोड करण्याची प्रक्रिया:
१. UIDAI च्या अधिकृत वेबसाइटवर जा २. ‘गेट आधार’ या पर्यायावर क्लिक करा ३. ‘डाउनलोड आधार’ हा पर्याय निवडा ४. आधार क्रमांक प्रविष्ट करा ५. कॅप्चा कोड भरा ६. ‘गेट ओटीपी’ वर क्लिक करा ७. मोबाइलवर आलेला ओटीपी टाका ८. आधार कार्ड डाउनलोड करा
डाउनलोड केलेले आधार कार्ड उघडण्यासाठी पासवर्ड म्हणून नावातील पहिली चार अक्षरे कॅपिटल मध्ये आणि जन्मवर्ष टाकावे लागते.
आधार कार्डाचे महत्त्व:
आधार कार्ड हे केवळ ओळखपत्र नाही तर अनेक सरकारी योजनांचा लाभ घेण्यासाठी, शैक्षणिक कामांसाठी आणि इतर महत्त्वपूर्ण व्यवहारांसाठी ते अत्यावश्यक झाले आहे. त्यामुळेच आधार कार्डमधील माहिती अचूक आणि अद्ययावत असणे महत्त्वाचे आहे. विशेषतः विवाहित महिलांसाठी पतीच्या आडनावासह नवीन पत्ता नोंदवणे अत्यंत महत्त्वाचे ठरते.
सरकारने आधार कार्ड अद्ययावत करण्याची प्रक्रिया सोपी केली आहे. नागरिकांना जवळच्या आधार केंद्रावर जाऊन किंवा ऑनलाइन पद्धतीने हे बदल करता येतात. योग्य कागदपत्रांसह केलेल्या अर्जाची प्रक्रिया झाल्यानंतर नवीन आधार कार्ड काही दिवसांतच उपलब्ध होते. डिजिटल भारताच्या युगात आधार कार्ड हे एक महत्त्वपूर्ण डिजिटल ओळखपत्र बनले आहे, ज्यामुळे नागरिकांना विविध सेवा सुलभपणे मिळू शकतात.
थोडक्यात, आधार कार्ड हे भारतीय नागरिकांच्या दैनंदिन जीवनातील एक अविभाज्य घटक बनले आहे. त्यामुळे त्यातील माहिती अद्ययावत ठेवणे आणि आवश्यक ते बदल वेळीच करणे महत्त्वाचे आहे.