New rates of ST bus महाराष्ट्राची जीवनवाहिनी म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या एसटी महामंडळाने नव्या आर्थिक वर्षाच्या सुरुवातीलाच प्रवासी भाड्यात लक्षणीय वाढ करण्याचा निर्णय घेतला आहे. या निर्णयामुळे सर्वसामान्य नागरिकांवर आणखी एक आर्थिक बोजा पडणार आहे. विशेषतः उन्हाळी सुट्टीच्या काळात ही दरवाढ प्रवाशांना अधिक जाणवणार आहे.
दरवाढीमागील कारणे
महाराष्ट्र राज्य मार्ग परिवहन महामंडळाने (एमएसआरटीसी) इंधन दरवाढ, वाहन देखभाल खर्च, कर्मचाऱ्यांचे वेतन आणि इतर प्रशासकीय खर्च यांचा विचार करून ही दरवाढ करण्याचा निर्णय घेतला आहे. कोविड-19 च्या काळात महामंडळाला मोठा आर्थिक फटका बसला होता, त्यातून सावरण्यासाठी आणि दैनंदिन सेवा सुरळीत ठेवण्यासाठी ही दरवाढ आवश्यक असल्याचे महामंडळाकडून सांगण्यात येत आहे.
नवीन दरांचे स्वरूप
महामंडळाने वेगवेगळ्या प्रकारच्या सेवांसाठी वेगवेगळी दरवाढ केली आहे:
- सामान्य बस सेवा: साधारण बस प्रवासासाठी सरासरी 5 ते 10 टक्के दरवाढ करण्यात आली आहे. या अंतर्गत ग्रामीण भागातील छोट्या अंतराच्या प्रवासापासून ते जिल्हांतर्गत प्रवासाचा समावेश आहे.
- लक्झरी आणि वातानुकूलित बस सेवा: या श्रेणीतील बसेसमध्ये सरासरी 10 ते 15 टक्क्यांची दरवाढ करण्यात आली आहे. शिवशाही, अशोक लेलँड आणि वातानुकूलित सेवांचा यात समावेश आहे.
- शहरांतर्गत बस सेवा: शहरी भागातील प्रवासासाठी किरकोळ दरवाढ करण्यात आली असून, ती सरासरी 3 ते 5 टक्क्यांच्या दरम्यान आहे.
प्रवाशांवर होणारा परिणाम
ही दरवाढ विशेषतः नियमित प्रवास करणाऱ्या विद्यार्थी, नोकरदार वर्ग आणि ग्रामीण भागातील नागरिकांना जास्त जाणवणार आहे. उदाहरणार्थ:
- दररोजच्या प्रवासासाठी आता महिन्याला साधारण 200 ते 500 रुपये अधिक खर्च करावा लागणार आहे.
- लांब पल्ल्याच्या प्रवासासाठी तिकीट दरात 50 ते 200 रुपयांची वाढ होणार आहे.
- विद्यार्थी आणि ज्येष्ठ नागरिकांना मिळणाऱ्या सवलतीच्या दरातही आनुषंगिक वाढ होणार आहे.
उन्हाळी हंगामातील परिणाम
उन्हाळी सुट्टीच्या काळात विशेषतः:
- दररोज सुमारे 55 लाख प्रवासी स्थलांतरित होतात
- स्थलांतरितांची संख्या 13,000 पर्यंत वाढते
- पर्यटन स्थळे आणि देवदर्शनासाठी जाणाऱ्या प्रवाशांची संख्या वाढते
- शाळा-कॉलेजच्या सुट्टीमुळे विद्यार्थ्यांचे गावाकडे जाणे वाढते
या काळात दरवाढीचा दुहेरी परिणाम जाणवणार आहे.
महामंडळाचे धोरण
एमएसआरटीसीने या दरवाढीबरोबरच काही महत्त्वाचे निर्णय घेतले आहेत:
- प्रवाशांच्या सोयीसाठी ऑनलाइन बुकिंग सुविधा वाढवण्यात येणार आहे
- मासिक पास धारकांना विशेष सवलती देण्यात येणार आहेत
- ग्रामीण भागात अधिक फेऱ्या सुरू करण्यात येणार आहेत
- वाहनांची देखभाल आणि दुरुस्तीवर विशेष लक्ष दिले जाणार आहे
सरकारची भूमिका
राज्य सरकारने या दरवाढीबाबत पुढील भूमिका घेतली आहे:
- प्रवाशांना जास्तीत जास्त सोयी-सुविधा देण्याचे आश्वासन
- ग्रामीण भागातील बस सेवा अधिक सक्षम करण्यासाठी विशेष योजना
- विद्यार्थी आणि ज्येष्ठ नागरिकांसाठी सवलतीच्या योजना कायम
- नवीन बसेस खरेदी करून सेवा सुधारण्याचे नियोजन
प्रवाशांसाठी महत्त्वाच्या सूचना
- नवीन दर जाणून घेण्यासाठी एमएसआरटीसीच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या
- स्थानिक एसटी आगारात जाऊन माहिती घ्या
- मासिक पास असल्यास त्याचे नूतनीकरण करताना नवीन दरांची माहिती घ्या
- ऑनलाइन बुकिंगसाठी एमएसआरटीसीचे अधिकृत ऍप वापरा
एसटी महामंडळाची ही दरवाढ जरी प्रवाशांना आर्थिकदृष्ट्या जाणवणार असली, तरी महामंडळाच्या आर्थिक स्थैर्यासाठी आणि सेवा सुधारण्यासाठी ती आवश्यक असल्याचे स्पष्ट होते. मात्र यासोबतच प्रवाशांना चांगल्या सुविधा, वेळेचे नियोजन आणि सुरक्षित प्रवास मिळणे गरजेचे आहे.
