get free gas cylinders महागाईचा विचार करता सामान्य नागरिकांच्या दैनंदिन जीवनावर मोठा आर्थिक ताण पडत आहे. विशेषतः घरगुती गॅस सिलिंडरच्या वाढत्या किमतींमुळे गरीब कुटुंबांना स्वयंपाकासाठी पुन्हा लाकूड वापरण्याची वेळ आली आहे. या परिस्थितीचा विचार करून सरकारने एक महत्त्वाकांक्षी योजना जाहीर केली आहे – फ्री गॅस सिलिंडर योजना 2025. या योजनेअंतर्गत देशातील दोन कोटी गरीब कुटुंबांना मोफत गॅस सिलिंडर वितरित केले जाणार आहेत.
सध्याच्या परिस्थितीत एक गॅस सिलिंडर खरेदी करण्यासाठी सामान्य कुटुंबाला किमान एक हजार रुपयांपेक्षा जास्त खर्च करावा लागतो. अनेक गरीब कुटुंबांसाठी ही रक्कम त्यांच्या मासिक उत्पन्नाच्या तुलनेत खूप जास्त आहे.
याचा परिणाम म्हणून अनेक कुटुंबे स्वयंपाकासाठी लाकडांचा वापर करत आहेत, ज्यामुळे त्यांच्या आरोग्यावर विपरीत परिणाम होत आहे. या समस्येचे निराकरण करण्यासाठी सरकारने प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेअंतर्गत ही नवीन उपयोजना सुरू केली आहे.
या योजनेचे सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे ही योजना विशेषतः महिलांसाठी आहे. कारण भारतीय कुटुंबांमध्ये स्वयंपाकाची जबाबदारी बहुतांश महिलांवरच असते. धुराच्या सततच्या संपर्कात येण्यामुळे त्यांच्या आरोग्यावर होणारे दुष्परिणाम टाळण्यासाठी ही योजना महत्त्वपूर्ण ठरणार आहे. शिवाय, पर्यावरणाच्या दृष्टीनेही ही योजना महत्त्वाची आहे कारण लाकूड जाळण्यामुळे होणारे प्रदूषण कमी होण्यास मदत होईल.
योजनेची पात्रता आणि निकष: या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्जदाराला काही निकष पूर्ण करावे लागतील. सर्वप्रथम, अर्जदार भारताची मूळ रहिवासी असली पाहिजे आणि तिचे वय 18 वर्षांपेक्षा जास्त असले पाहिजे. महत्त्वाचे म्हणजे अर्जदार महिलेकडे प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेअंतर्गत गॅस कनेक्शन असणे अनिवार्य आहे. याशिवाय, तिच्याकडे कुटुंब ओळख क्रमांक (फॅमिली आयडी) आणि बँक खाते असणे आवश्यक आहे.
आवश्यक कागदपत्रे आणि अर्ज प्रक्रिया: या योजनेसाठी अर्ज करताना काही महत्त्वाची कागदपत्रे सादर करावी लागतील. यामध्ये आधार कार्ड, मोबाइल नंबर, बँक पासबुक, 17 अंकी एलपीजी आयडी, गॅस कनेक्शनची प्रत आणि कुटुंब ओळख क्रमांक यांचा समावेश आहे. अर्ज करण्यासाठी सरकारी वेबसाइट pmuy.gov.in वर जाऊन अर्जाचा फॉर्म डाउनलोड करावा लागेल. हा अर्ज काळजीपूर्वक भरून आवश्यक कागदपत्रांसह स्थानिक गॅस एजन्सीकडे जमा करावा लागेल.
योजनेचे फायदे आणि प्रभाव: या योजनेमुळे अनेक फायदे होणार आहेत. सर्वात महत्त्वाचा फायदा म्हणजे गरीब कुटुंबांना आर्थिक दिलासा मिळेल. दिवाळीच्या सणासाठी ही एक चांगली भेट ठरणार आहे. याशिवाय, स्वच्छ इंधनाच्या वापरामुळे महिलांचे आरोग्य सुधारेल आणि पर्यावरणाचेही रक्षण होईल. अप्रत्यक्षपणे या योजनेमुळे ग्रामीण भागातील जीवनमान सुधारण्यास मदत होईल.
मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांच्या घोषणेनुसार, दिवाळीपूर्वी उज्ज्वला योजनेच्या लाभार्थ्यांना मोफत गॅस सिलिंडर वितरित केले जातील. अर्ज प्रक्रिया ऑक्टोबर महिन्यात सुरू झाली असून, पात्र लाभार्थ्यांना त्यांच्या स्थानिक गॅस एजन्सीमार्फत सिलिंडर वितरित केले जातील.
या योजनेचा दीर्घकालीन प्रभाव महत्त्वपूर्ण असेल. गरीब कुटुंबांना स्वच्छ इंधन वापरण्याची सवय लागेल, ज्यामुळे त्यांचे आरोग्य सुधारेल. शिवाय, वनांची कटाई कमी होऊन पर्यावरण संवर्धनाला मदत होईल. महिलांना धुरापासून मुक्तता मिळाल्याने त्यांच्या आरोग्यावर होणारे दुष्परिणाम कमी होतील. एकूणच, ही योजना सामाजिक आणि पर्यावरणीय दृष्ट्या महत्त्वपूर्ण ठरणार आहे.
