Crop insurance available नांदेड जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक दिलासा देणारी महत्त्वपूर्ण बातमी समोर आली आहे. खरीप हंगाम २०२२ मध्ये झालेल्या अतिवृष्टीमुळे शेतकऱ्यांच्या पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले होते. या पार्श्वभूमीवर प्रधानमंत्री पीक विमा योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा मिळाला आहे.
विमा संरक्षणाचा व्याप
जिल्ह्यातील एकूण १० लाख ५७ हजार ५०८ शेतकऱ्यांनी या योजनेचा लाभ घेतला असून, त्यांनी सहा लाख ५१ हजार ४२२ हेक्टर क्षेत्रावर पीकविमा उतरविला होता. जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी भाऊसाहेब बऱ्हाटे यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, एकूण ४७२ कोटी ५१ लाख रुपयांचे वाटप शेतकऱ्यांना करण्यात आले आहे.
विमा कंपनीची भूमिका
नांदेड जिल्ह्यात प्रधानमंत्री पीक विमा योजना युनायटेड इंडिया जनरल इन्शुरन्स कंपनीमार्फत राबविली जात आहे. या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना नुकसानीच्या २५ टक्के आगाऊ रक्कम मिळण्यासाठी जिल्हाधिकारी अभिजित राऊत यांनी विशेष पुढाकार घेतला. त्यांनी सोयाबीन, खरीप ज्वारी, कापूस आणि तूर या पिकांसाठी मिड सीझन डायव्हर्सिटीची अधिसूचना लागू केली.
नुकसान भरपाईचे वितरण
विमा कंपनीने अधिसूचनेनुसार ३६६ कोटी ५० लाख रुपये शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यांमध्ये थेट जमा केले आहेत. याशिवाय, पीक विमा योजनेतील स्थानिक नैसर्गिक आपत्ती आणि काढणीपश्चात नुकसान या घटकांतर्गत देखील मदत देण्यात आली आहे. या अंतर्गत तिसऱ्या हप्त्यात दोन वेगवेगळ्या रकमांचे वाटप करण्यात आले:
१. स्थानिक नैसर्गिक आपत्तीसाठी – ९९ कोटी ६५ लाख रुपये २. काढणीपश्चात नुकसानीसाठी – ६ कोटी ३६ लाख रुपये
पीक कापणी प्रयोग आणि उंबरठा उत्पादन
पीक कापणी प्रयोगांवर आधारित उंबरठा उत्पादनानुसार ज्या महसूल मंडलांना विमा लागू होतो, त्या भागातील शेतकऱ्यांना वाढीव रक्कम मिळण्याची तरतूद आहे. ही रक्कम नंतरच्या टप्प्यात शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा केली जाते.
महत्त्वाची सूचना
जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी भाऊसाहेब बऱ्हाटे यांनी एक महत्त्वाचा खुलासा केला आहे. त्यांनी स्पष्ट केले की, पीक विमा योजनेत ७५ टक्के नुकसान भरपाई अशी कोणतीही स्वतंत्र तरतूद नाही. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी अशा चुकीच्या माहितीला बळी पडू नये, असे आवाहन त्यांनी केले आहे.
योजनेचे महत्त्व
प्रधानमंत्री पीक विमा योजना ही शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वाची सुरक्षा कवच म्हणून काम करत आहे. विशेषतः नैसर्गिक आपत्तींमुळे होणाऱ्या नुकसानीपासून शेतकऱ्यांना संरक्षण मिळत आहे. २०२२-२३ या वर्षात झालेल्या अतिवृष्टीमुळे पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले होते, मात्र या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक आधार मिळाला आहे.
नांदेड जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांसाठी प्रधानमंत्री पीक विमा योजना ही वरदान ठरली आहे. एकूण ४७२ कोटी ५१ लाख रुपयांची नुकसान भरपाई ही लक्षणीय आहे. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्तींच्या काळात आर्थिक सुरक्षितता मिळाली आहे. तसेच, विमा कंपनी आणि प्रशासनाने घेतलेल्या पुढाकारामुळे नुकसान भरपाईचे वाटप पारदर्शक पद्धतीने झाले आहे.
शेतकऱ्यांनी मात्र योजनेबाबत अफवांवर विश्वास न ठेवता, अधिकृत माहिती घ्यावी आणि त्यानुसारच निर्णय घ्यावा, असे आवाहन प्रशासनाकडून करण्यात आले आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना योजनेचा योग्य लाभ मिळू शकेल आणि त्यांचे आर्थिक नुकसान कमी होण्यास मदत होईल.